15. Sự khác nhau giữa Spot, Margin và Futures
By Admin
1055 Views
Spot Trading Là Gì?
Spot hay Thị trường giao ngay là nơi khi bạn đặt lệnh mua bán, tài sản (coin, chứng khoán) sẽ thật sự được mua và vào trong tài khoản của bạn. Nghĩa là tài sản đó bạn có thể giữ, chuyển sang tài khoản khác tùy ý.
Việc chuyển dịch tài sản giữa người mua và người bán sẽ thực hiện ngay khi khớp lệnh, đó là lý do nó có tên gọi là thị trường giao ngay.
Spot Trading là phương pháp giao dịch truyền thống và dễ dàng nhất, cũng là thứ bạn nên tiếp cận đầu tiên nếu vừa mới tập làm trader.
Futures Trading là gì?
Future hay còn gọi là hợp đồng tương lai là một giao dịch mua/bán hàng hóa ở một thời gian nhất định ở tương lai, với mức giá được định trước. Đến đúng thời điểm đó, giao dịch mua/bán phải được thực hiện với giá định trước, bất kể giá lúc đó như thế nào.
Khi giao dịch Future, bạn không sở hữu tài sản mà sở hữu hợp đồng, hay là “Contracts”. Hợp đồng này không thể chuyển giao mà chỉ có thể đóng lại trước thời hạn.
Trên Binance hoặc Bybit, người ta sẽ thường chọn giao dịch Future với Perpetual Contracts, nghĩa là hợp đồng vĩnh cửu. Với loại hợp đồng này, bạn có thể đóng lại bất kỳ lúc nào, và tùy theo sự chênh lệch mức giá với lúc bạn đặt lệnh sẽ tính ra lợi nhuận hoặc thua lỗ.
Trong Future ta còn có khái niệm Future Margin, tức là bạn sẽ ký quỹ một khoản tiền để được vay thêm tiền vào lệnh, tối đa đến 100x (Bybit) hoặc 125x (Binance). Việc margin sẽ giúp bạn tối đa lợi nhuận hoặc tăng rủi ro lên nhiều lần (nguy cơ cháy tài khoản và mất toàn bộ tiền ký quỹ).
Do không mua bán thực sự nên Future Trading là thị trường phái sinh. Với mức giá mua bán được dựa trên thị trường giao ngay. Tuy nhiên, đôi khi có những thời điểm số lượng lệnh bị thanh lý quá nhiều (do trader không đủ tiền ký quỹ), giá trên Future sẽ chạy nhanh hơn so với thị trường giao ngay. Trên biểu đồ sẽ có những râu nến rất dài, đôi khi về 0, người ta hay gọi đó là “kill margin”.
Phí phải trả cho giao dịch Future là Funding Rates, phí này để bù đắp cho sự chênh lệch giá giữa thị trường phái sinh và thị trường giao ngay. Phí này có thể là dương (bạn trả tiền) hoặc là âm (bạn nhận được tiền). Phí này không cố định, thay đổi mỗi 8 tiếng tùy vào sự cân đối giữa lệnh mua/bán trên thị trường.
Margin Trading Là Gì?
Margin Trading có thể nói là giao dịch ký quỹ, tức là bạn ký quỹ một phần tiền bạn có để vay thêm tiền để giao dịch hoặc vay Bitcoin để bán mà bạn chưa phải thật sự mua nó (bán khống).
Margin là một khái niệm rộng, được sử dụng trong nhiều thị trường. Trong giao dịch Future ta cũng có Future Margin và Entities Margin:
- Future Margin: ký quỹ để giao dịch các hợp đồng tương lai, không thực sự mua tài sản (coin, cổ phiếu), thị trường giao dịch là phái sinh.
- Entities Margin: ký quỹ để vay tiền mua tài sản thực (coin, cổ phiếu, vàng), thị trường giao dịch là giao ngay.
- Khi chỉ nói Margin, ta mặc định đó là Entities Margin, tức mua bán tài sản thật, không phải phái sinh.
Để có thể giao dịch Margin trên một sàn nào đó, ta cần phải có một khoản tiền gọi là tiền ký quỹ (thế chấp). Một số sàn cho bạn mượn gấp 3 số tiền bạn ký quỹ (Leverage 3x) hoặc thậm chí như sàn Bybit bạn có thể mượn gấp 100 lần (Leverage 100x). Bạn phải trả một khoản phí (lãi suất) theo ngày cho sàn dựa trên số tiền bạn đã mượn, mức phí được quy định tùy sàn.
Initial Equity hay Initial Margin là số tiền ký quỹ tối thiểu bạn phải bỏ ra để đặt một lệnh. Vì dụ sàn Bitfinex cho bạn Leverage 3.33x thì với lệnh 10.000 USD bạn phải ký quỹ ít nhất 3333.33 USD.
Phí phải trả khi giao dịch Margin là lãi suất vay, phụ thuộc vào loại tiền bạn vay mượn.
Phân Biệt Spot / Margin / Futures
Khái niệm Margin và Future đôi khi có thể nhầm lẫn và sử dụng thay cho nhau. Để hiểu rõ hơn sự khác biệt, ta có thể nhìn bảng dưới đây:
| Spot | Margin |
Futures |
|
|---|---|---|---|
| Đòn bẩy | Không | Có | Có |
| Tỷ lệ | Không | 3x-10x | 1x-125x |
| Thị trường | Thực | Thực | Phái sinh |
| Phí | Phí thường | Phí thường + Lãi suất | Funding rate |
| Long/Short | Không | Có | Có |
| Rủi ro | Thấp | Cao | Rất cao |
| Cháy tài khoản | Không | Có | Có |
Trên Binance ta cần phân biệt rõ giữa Margin và Future để chọn thị trường phù hợp. Ở Việt Nam, do Futures đơn giản khi vào lệnh hơn và có mức đòn bẩy cao hơn nên được đại đa số trader lựa chọn.
Vị thế (Position) Trong Future / Margin
Nói về vị thế trong Future / Margin Trading, ta có 2 vị thế:
- Vị thế ngắn – Short Position: hay còn gọi là vị thế bán. Ở Short Position, bạn vay sàn một lượng Bitcoin (hoặc dùng Bitcoin bạn đã nạp vào) và bán ra ở giá hiện tại để lấy USD và hi vọng sau đó giá sẽ xuống. Khi giá Bitcoin xuống thì cũng với lượng USD đấy bạn sẽ mua được nhiều Bitcoin hơn, bạn sẽ lấy phần gốc trả cho sàn (kèm một ít lãi suất cho vay) và giữ lại phần lời.
- Vị thế dài – Long Position: hay còn gọi là vị thế mua. Ở Long Position, bạn sử dụng USD có sẵn hoặc vay sàn thêm tiền để mua Bitcoin và chờ Bitcoin lên giá để bán lấy tiền lời. Điều này tương tự khi bạn mua bán coin trên các sàn thông thường như Binance, Bybit.
Đòn bẩy (Leverage) trong Future / Margin Trading
Điều được quan tâm nhất trong Margin Trading chính là đòn bẩy (Leverage). Với Leverage bạn có thể mượn sàn số tiền lớn gấp nhiều lần số tiền bạn đang sở hữu.
Ký hiệu thường gặp là Nx, với N là số dương, đại diện cho tỉ lệ số tiền vay/số tiền thật có. Ví dụ với đòn bẩy 5x bạn sẽ được vay số tiền gấp 5 lần số tiền bạn đang có.
Ở sàn Bybit bạn có thể thực hiện Leverage lên đến 100x, tuy nhiên để an toàn bạn chỉ nên giới hạn ở 5x – 10x.